تومور ژانت سل استخوان (جاینت سل تومور) چیست؟
تومور ژانت سل استخوان نوعی تومور خوش‌خیم (غیر سرطانی) می‌باشد که شامل طیف وسیعی از آسیب‌های سلولی است. به طور معمول این تومورها در انتهای استخوان‌های بلند بدن رشد می‌کنند. بیشتر این تومورها در قسمت انتهای تحتانی استخوان ران یا انتهای بالایی استخوان ساق پا (درشت نی)، نزدیک به مفصل زانو ایجاد می‌شوند.
معمولا تومور ژانت سل استخوان در نوجوانان بروز می‌کند و به طور تقریبی در بین بانوان شایع‌تر است. در واقع این تومورها بسیار نادر هستند، تنها تقریبا یک نفر از هر میلیون نفر را در سال مبتلا می‌نمایند. در این بلاگ به بررسی تومور ژانت سل استخوان (جاینت سل تومور) خواهیم پرداخت، لطفا تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
تومور ژانت سل استخوان (جاینت سل تومور) چیست؟
سلول‌های تومور غول پیکر به علت ظاهر مشخصی که در زیر میکروسکوپ دارند نیز نام‌گذاری شده‌اند. در واقع در زیر میکروسکوپ می‌توان مشاهده نمود که این تومورها از سلول‌های غیرعادی و بزرگ یا (غول پیکر) به وجود آمده‌اند. این سلول‌ها از ادغام چندین سلول فرد در یک سلول واحد تشکیل می‌شوند و سلول بزرگ‌تری را به وجود می‌آورند.
در بیشتر تومورهای استخوانی و سایر تومورها و همچنین در استخوان‌های طبیعی، سلول‌های غول پیکری وجود دارند و زمانی تومور ژانت سل استخوان تشخیص داده می‌شود که سلول‌های غول پیکر زیادی در پس زمینه سلول‌های غیر طبیعی دیگر وجود داشته باشند و دیده شوند. چنانچه اغلب تومورهای استخوانی در ناحیه پهن نزدیک انتهای استخوان‌های بلند بدن (متافیز) ایجاد می‌شوند، تومور با سلول‌های غول پیکر به طور تقریب تنها در بخش انتهایی استخوان‌های بلند (اپی‌فیز)، دقیقا در کنار مفاصل ایجاد می‌گردند.
علائم تومور ژانت سل استخوان چیست؟
اولین علامت این تومور درد می‌باشد. درد با فعالیت و حرکت مفصل شدید و با استراحت کم می‌گردد. با پیشرفت بیماری به تدریج درد افزایش می‌یابد. گاهی برجستگی و تورم اندام در محل تومور مشاهده می‌شود. اگر استخوان به دلیل فعالیت تومور ضعیف شود امکان دارد بر اثر ضربه کمی شکسته شود. در رادیوگرافی ساده این تومور به صورت یک ناحیه تیره رنگ در نزدیکی مفصل دیده می‌شود که گاهی اوقات باعث تورم استخوان می‌گردد. از سی‌تی‌اسکن و ام‌آر‌آی هم جهت بررسی وسعت توده به کار گرفته می‌شود.
درمان تومور ژانت سل استخوان چطور است؟
بدون درمان، سلول تومور غول پیکر به رشد خود ادامه می‌دهد و استخوان اطراف را کاملا از بین می‌برد؛ بنابراین درمان همواره امری مهم و ضروری است. در متن زیر به اهداف درمان اشاره خواهیم کرد:
• برداشتن تومور
• پیشگیری از آسیب به استخوان
• پیشگیری از عود تومور
به طور کل عمل جراحی، بهترین و مناسب‌ترین درمان درباره تومور ژانت سل می‌باشد؛ اما توجه داشته باشید که مواردی هم وجود دارند که نمی‌توان تومور را به طور ایمن یا موثر از طریق جراحی برداشت. در این گونه موارد پزشک درمان غیر جراحی را توصیه می‌نماید. در متن زیر به گزینه‌های جراحی بسته به محل تومور اشاره می‌نماییم:
• کورپکتومی جلوی گردن
• لامینکتومی گردنی
• کورپکتومی توراسیک
• لامینکتومی گردنی (برداشتن لامینای مهره‌ای)
• ساکرکتومی
• جراحی تشعشعی استریوتاکتیک
• لامینکتومی کمری
عواقب درمان جراحی چیست؟
نتیجه درمان به عامل‌های مختلفی بستگی دارد که در متن زیر به برخی از این عوامل اشاره می‌کنیم:
• سن بیمار
• اندازه و محل تومور
• روش درمان
سلول‌های تومور غول پیکر امکان دارد عود کند، پس بیمار باید بعد از درمان اولیه تا چند سال به صورت منظم به نزد پزشک برود، در طی این ویزیت‌ها پزشک از ناحیه درگیر و همینطور قفسه سینه عکس‌برداری می‌کند.
علل ایجاد تومور ژانت سل (جاینت سل تومور) چیست؟
بهتر است بدانید که دلیل تومور جاینت سل ناشناخته است. تومورها به صورت خود‌به‌خودی ایجاد می‌شوند. البته به نظر نمی‌رسد که دلیل آن‌ها آسیب، عوامل محیطی یا رژیم غذایی باشد. تومورهای استخوانی جاینت سل ارثی نیستند. در موارد نادر نیز امکان دارد که این تومورها به علت فعالیت بیشتر از حد غده پاراتیروئید، بیماریی شناخته شده به اسم هیپوتیروئیدی رخ دهند.
محل‌های ابتلا به تومور ژانت سل کجاست؟
این تومورها تقریبا همواره در ناحیه اپی‌فیز استخوان مشاهده می‌شوند؛ به عبارتی یعنی قسمتی از استخوان که نزدیک مفصل می‌باشد. محل‌هایی که این تومور مشاهده می‌شود اطراف مفصل زانو (پایین ران یا بالای درشت نی)، زند زبرین در زندگی مچ دست، بالای استخوان ران و همچنین بالای استخوان بازو می‌باشد. البته امکان دارد به ندرت سلول‌های تومور به ریه انتشار یابد.
انواع تومورهای ژانت سل
همانطور که در متن فوق بیان شد، تومورهای ژانت سل اغلب در استخوان‌ها پدیدار می‌شود؛ اما با این حال در بعضی از موارد که این تومورها بدخیم می‌باشند در بخش‌های ذکر شده در متن زیر دیده می‌شوند:
• تومورهای ژانت سل در استخوان
تومور سلول ژانت استخوان شایع‌ترین تومور ژانت سل می‌باشد که به طور معمول در نزدیکی بخش‌های انتهایی استخوان‌های بلند ایجاد می‌گردد. این تومور معمولا خوش‌خیم اما تهاجمی می‌باشد. این نوع تومور هر چند که خوش‌خیم است؛ اما در درصد کمی از بیماران قادر به حرکت به سوی ریه‌ها می‌باشد.
• تومورهای ژانت سل بدخیم در استخوان
با این که خیلی نادر است؛ اما تومورهای ژانت می‌توانند به تومورهای بدخیم تبدیل شوند. در این گونه موارد، این تومورها رفتارهای تهاجمی یک سارکوم (تومور بدخیم) با شدت بالا را از خود نشان دهند. این نوع تومورهای ژانت سل بر خلاف تومورهای خوش‌خیم میل بسیار زیادی به متاستاز ریه بدخیم دارند.
• تومورهای ژانت سل غلاف تاندون
این نوع تومور برخلاف اسمی که دارد هیچ ربطی به تومور ژانتس سل استخوان ندارد. تومور ژانت سل غلاف تاندون نوعی تومور خوش‌خیم می‌باشد که نتیجه گسترش تکانی ناندون‌ها است. در واقع این موقعیت معادل وضعیتی از مفاصل به اسم سینوویت ویولونودولار رنگدانه می‌باشد.
• تومور سلول ژانت ستون فقرات
ستون فقرات از مجموعه‌ای از استخوان‌ها به نام مهره‌ها به وجود آمده است. مهره‌های گردنی در بخش گردن قرار دارند و مهره‌های قفسه سینه در قسمت بالا و میانی کمر واقع هستند. البته ستون مهره‌ی کمری در قسمت پایین کمر قرار گرفته و باعث تشکیل نخاع می‌شوند. در زیر ستون قفرات کمری که به عنوان پایه نخاع در نظر گرفته می‌شوند، چندین مهره در یک استخوان به اسم صرق قرار دارند. تومورهای سلولی ژانت می‌توانند در هر یک از این سطح‌ها ستون فقرات یعنی ستون فقرات گردن، دیسک‌های بین مهره‌ای، ستون فقرات کمری یا استخوان ساکروم، تشکیل شوند.
سخن پایانی
در این بلاگ به مبحث تومور ژانت سل استخوان (جاینت سل تومور) پرداختیم. این تومور یکی از تومورهای خوش‌خیم اما مهاجم استخوانی می‌باشد و در واقع خوش‌خیم یعنی به طور تقریب هرگز متاستاز نمی‌دهد؛ به عبارت دیگر می‌توان گفت از مکان اولیه خود به سایر ارگان‌های بدن پخش نمی‌شود. مهاجم به این معنی می‌باشد که تمایل به عود دارد و ریشه کنی آن سخت است.
بروز علائمی نظیر بی‌حسی یا ضعیف شدن پاها و مشکلات مرتبط با عملکرد روده و مثانه، می‌تواند نشان‌دهند‌ه وجود توموری همانند ژانت سل در ناحیه ستون فقرات باشد. حتما توصیه می‌کنیم که این گونه موارد را جدی بگیرید و فورا به پزشک مراجعه نمایید. از شما تشکر می‌کنیم که تا انتهای این بلاگ همراه ما بودید. برای اطلاع از قیمت لوازم ارتوپدی، قیمت لوازم کمک حرکتی و توانبخشی می‌توانید به راحتی از طریق همین سایت (رپسون) اقدام کنید.